Thủ tục thừa kế nhà đất năm 2024 được quy định như thế nào? Cách thức tiến hành, trình tự thủ tục ra sao? Hồ sơ cần chuẩn bị những gì và chi phí phải nộp là bao nhiêu? Luật sư của Luật Kỳ Vọng Việt sẽ phân tích trong bài viết dưới đây.
1. Điều kiện thực hiện quyền thừa kế nhà đất năm 2024
Để thực hiện quyền thừa kế nhà đất năm 2024 thì cần đáp ứng các điều kiện sau:
- Có Giấy chứng nhận (Sổ đỏ, sổ hồng);
- Đất không có tranh chấp;
- Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
- Trong thời hạn sử dụng đất.
(Tham khảo: Điều 188 Luật Đất đai 2013)
Nếu chưa có Giấy chứng nhận thì có thể thực hiện quyền thừa kế không?
Điều kiện có Giấy chứng nhận áp dụng đối với trường hợp lập di chúc có công chứng/ có chứng thực. Còn khi lập di chúc có người làm chứng hoặc không có người làm chứng và thừa kế theo pháp luật chỉ cần chứng minh nhà đất đó hợp pháp thì vẫn có quyền chia thừa kế.
Căn cứ Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP thì quyền sử dụng đất được xác định là di sản như sau:
– Đất do người chết để lại mà người đó đã có Giấy chứng nhận: Di sản là quyền sử dụng đất đó.
– Đất do người chết để lại mà người đó có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất: Di sản là quyền sử dụng đất đó.
– Trường hợp đất đó không có 02 giấy tờ nêu trên nhưng có di sản là nhà ở, vật kiến trúc khác gắn liền với đất đó thì:
- Nếu có văn bản của UBND cấp có thẩm quyền xác nhận việc sử dụng đất đó là hợp pháp, nhưng chưa kịp cấp Giấy chứng nhận: Di sản là tài sản gắn liền với đất và quyền sử dụng đất đó.
- Nếu có văn bản của UBND cấp có thẩm quyền cho biết rõ là việc sử dụng đất đó không vi phạm quy hoạch và có thể được xem xét để giao quyền sử dụng đất: Di sản là tài sản gắn liền với đất.
- Nếu UBND cấp có thẩm quyền có văn bản cho biết rõ việc sử dụng đất đó là không hợp pháp, di sản là tài sản gắn liền với đất không được phép tồn tại trên đất đó: Di sản là tài sản trên đất đó.
– Trường hợp người chết để lại quyền sử dụng đất không thuộc 03 trường hợp nêu trên, nếu có tranh chấp: Do UBND giải quyết.
Như vậy, trong một số trường hợp, dù chưa có Giấy chứng nhận vẫn có thể thực hiện quyền thừa kế nhà đất.
2. Cách xác định di sản thừa kế nhà đất năm 2024
Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết và phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.
Như vậy để xác định di sản của người chết, cần xác định tài sản riêng của người đó. Đồng thời xác định được phần tài sản của họ trong tài sản chung với người khác.
(Tham khảo thêm: Điều 612 Bộ luật dân sự 2015)
* Tài sản riêng: Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng, quyền sở hữu đứng tên người chết.
* Phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác:
- Tài sản chung vợ chồng;
- Tài sản chung của hộ gia đình sử dụng đất;
- Tài sản chung của những người không phải là thành viên trong hộ gia đình hoặc vợ chồng.
3. Thủ tục thừa kế nhà đất năm 2024
3.1. Thủ tục khai nhận di sản thừa kế
* Các trường hợp khai nhận di sản thừa kế:
- Người duy nhất được hưởng di sản theo pháp luật.
- Những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thỏa thuận không phân chia di sản đó.
(Tham khảo thêm: Khoản 1 Điều 58 Luật Công chứng 2014)
* Hồ sơ cần chuẩn bị:
- Phiếu yêu cầu công chứng (khi tới phòng hoặc văn phòng công chứng thì điền theo mẫu).
- Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người yêu cầu công chứng.
- Giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác chứng minh người để lại di sản đã chết; giấy đăng ký kết hôn của người để lại di sản, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân,…
- Các giấy tờ nhân thân: Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân hoặc hộ chiếu,… của người khai nhận di sản thừa kế.
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ, Sổ hồng).
- Hợp đồng ủy quyền (nếu có trong trường hợp nhiều người được nhận thừa kế nhưng không chia di sản),…
- Dự thảo văn bản khai nhận di sản thừa kế (nếu có).
* Các bước thực hiện:
Bước 1: Nộp hồ sơ đã chuẩn bị đến Văn phòng công chứng
Trường hợp hồ sơ đầy đủ, Công chứng viên tiếp nhận, thụ lý và ghi vào sổ công chứng.
Bước 2: Văn phòng công chứng niêm yết việc thụ lý văn bản khai nhận di sản
Sau khi hồ sơ được tiếp nhận, tổ chức hành nghề công chứng sẽ tiến hành niêm yết công khai tại trụ sở UBND xã, phường, thị trấn nơi người để lại di sản thường trú cuối cùng và nơi có nhà đất.
Sau 15 ngày niêm yết, UBND xã, phường, thị trấn có trách nhiệm xác nhận việc niêm yết.
Bước 3: Hướng dẫn ký văn bản khai nhận di sản
Sau khi nhận được niêm yết mà không có khiếu nại, tố cáo thì Công chứng viên kiểm tra và hướng dẫn ký vào Văn bản khai nhận di sản thừa kế.
Bước 4: Ký chứng nhận và trả kết quả
Sau khi kiểm tra, đối chiếu, Công chứng viên ký xác nhận vào lời chứng và từng trang của văn bản khai nhận này.
Cuối cùng sẽ tiến hành thu phí, thù lao công chứng, các chi phí khác. Đồng thời trả lại bản chính văn bản khai nhận đã công chứng cho người thừa kế.
3.2. Thủ tục đăng ký sang tên Sổ đỏ khi thừa kế nhà đất
* Hồ sơ sang tên sổ đỏ khi thừa kế nhà đất bao gồm:
- Đơn đăng ký biến động theo Mẫu số 09/ĐK;
- Bản gốc Giấy chứng nhận đã cấp;
- Giấy tờ về quyền hưởng di sản.
Lưu ý:
– Trường hợp người thừa kế là người duy nhất thì phải có đơn đề nghị được đăng ký thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của người thừa kế);
– Trường hợp có nhiều người cùng hưởng di sản thừa kế nhưng từ chối hưởng thì phải có văn bản từ chối hưởng quyền thừa kế.
* Trình tự, thủ tục thực hiện sang tên sổ đỏ khi thừa kế nhà đất:
– Thực hiện đăng ký biến động đất đai trong thời gian 30 ngày, kể từ ngày có biến động.
(Tham khảo thêm: Khoản 4 Điều 95 Luật Đất đai 2013).
* Các bước thực hiện:
– Người dân chuẩn bị một bộ hồ sơ bao gồm:
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (bản gốc);
- Đơn đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất theo Mẫu số 09/ĐK;
- Văn bản về thừa kế nhà đất theo quy định (di chúc, văn bản thỏa thuận phân chia di sản, văn bản từ chối nhận di sản, bản án nếu có tranh chấp,…).
- Đơn đề nghị được đăng ký thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (đối với người thừa kế là người duy nhất).
(Tham khảo Điều 9 Thông tư 24/2014/TT-BTNMT và các văn bản sửa đổi bổ sung)
– Nộp bộ hồ sơ đã chuẩn bị đến Bộ phận Một cửa của UBND cấp huyện/ Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất.
– Thời hạn giải quyết: 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
– Trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ, chưa hợp lệ: Trong thời hạn 03 ngày làm việc, cơ quan tiếp nhận, xử lý hồ sơ phải thông báo và hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ theo quy định.
– Đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn: tăng thêm 10 ngày.
4. Chi phí thừa kế nhà đất năm 2024
Xem thêm bài viết: Chi phí nhận thừa kế nhà đất
Nội dung tư vấn trên nhằm mục đích tuyên truyền pháp luật, nghiên cứu khoa học. Các trích dẫn có thể hết hiệu lực ở thời điểm Quý Khách xem bài viết này. Quý Khách vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900 633 298 để được tư vấn miễn phí và được hỗ trợ một cách chính xác nhất. Trân trọng cảm ơn!
Xem thêm:
- Thừa kế theo pháp luật
- Trường hợp không được tặng cho quyền sử đụng đất
- Thủ tục cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
- Chi phí sang tên sổ đỏ cho con
