Quy định về lối đi chung trong Luật Đất đai 2025 là một nội dung quan trọng, góp phần giải quyết các tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất và đảm bảo quyền lợi của các bên.
Trong phạm vi bài viết này, Luật Kỳ Vọng Việt sẽ làm rõ vấn đề Quy định về lối đi chung năm 2025 theo Luật Đất đai, dựa trên các quy định hiện hành của pháp luật.
I. Lối đi chung là gì?
Căn cứ: Điểm e khoản 3 Điều 9 Luật Đất đai 2024 Khoản 1, Khoản 3 Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015
– Lối đi chung là phần diện tích đất được sử dụng để các chủ sở hữu, chủ sử dụng đất tiếp cận đường giao thông công cộng hoặc phục vụ nhu cầu đi lại chung, được hình thành từ các nguồn sau:
+ Đất giao thông do Nhà nước quản lý (đường bộ, đường thủy, công trình giao thông công cộng).
+ Đất công cộng trong khu dân cư, đô thị, khu công nghiệp theo quy hoạch.
+ Lối đi được mở qua bất động sản liền kề khi bất động sản bị vây kín.
+ Sự thỏa thuận giữa các chủ sử dụng đất để dành phần đất làm lối đi chung.
+ Lối đi được chừa lại khi chia tách bất động sản cho nhiều chủ, không cần bồi thường.
II. Quyền và nghĩa vụ liên quan đến lối đi chung
Căn cứ: Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015 Khoản 3 Điều 254 Bộ luật Dân sự 2015
1. Lối đi chung trên đất giao thông hoặc đất sử dụng cho mục tiêu công cộng:
– Đất giao thông hoặc đất công cộng do Nhà nước quản lý, phục vụ nhu cầu đi lại công cộng.
– Chủ sở hữu, chủ sử dụng đất được quyền tiếp cận và sử dụng theo quy hoạch mà không cần thỏa thuận hay đền bù.
2. Lối đi chung hình thành dựa trên sự tự nguyện hoặc thỏa thuận:
(a) Tự nguyện mở lối đi:
– Chủ sở hữu bất động sản có thể tự nguyện tách một phần đất để tạo lối đi chung.
– Dựa trên các thỏa thuận về vị trí, kích thước và đền bù (nếu có).
(b) Thỏa thuận mở lối đi cho bất động sản bị vây bọc:
– Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc, không có hoặc thiếu lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản liền kề dành lối đi hợp lý.
– Lối đi được thiết kế thuận tiện, hợp lý, cân nhắc đặc điểm địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và giảm thiểu thiệt hại cho bất động sản mở lối đi.
– Chủ sở hữu bất động sản được hưởng lối đi phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản mở lối đi, trừ có thỏa thuận khác.
– Vị trí, kích thước lối đi do các bên thỏa thuận, đảm bảo thuận tiện và ít phiền hà. Nếu có tranh chấp, Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền sẽ giải quyết.
3. Lối đi cần thiết khi chia bất động sản:
– Bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu hoặc người sử dụng khác nhau.
– Phải bố trí đường đi cần thiết cho các phần bên trong mà không yêu cầu bồi thường.
III. Nguyên tắc thực hiện quyền đối với lối đi chung
Căn cứ: Điều 248 Bộ luật Dân sự 2015
Quyền sử dụng lối đi chung (bao gồm đất công hoặc do thỏa thuận) được thực hiện theo các nguyên tắc:
- Đáp ứng nhu cầu hợp lý của bất động sản hưởng quyền, phù hợp mục đích sử dụng, tôn trọng tính công cộng của lối đi chung.
- Không lạm dụng quyền, không sử dụng lối đi chung trái mục đích công cộng, tránh ảnh hưởng cộng đồng hoặc các bên liên quan.
- Không cản trở hoặc gây khó khăn cho quyền sử dụng hợp pháp của lối đi chung.
- Lối đi chung là đất công phải tuân thủ pháp luật về quản lý đất công, không xâm phạm quyền quản lý của Nhà nước và lợi ích công cộng.
IV. Giải quyết tranh chấp lối đi chung
1. Hòa giải tranh chấp đất đai:
Căn cứ: Khoản 1, Khoản 2 Điều 235 Luật Đất đai 2024 Điều 236 của Luật Đất đai 2024
- Hòa giải tự nguyện:
– Các bên tranh chấp lối đi chung được khuyến khích tự hòa giải hoặc hòa giải theo quy định pháp luật (hòa giải cơ sở, thương mại, hoặc cơ chế khác).
– Kết quả hòa giải không bắt buộc, phụ thuộc vào thiện chí của các bên.
- Hòa giải bắt buộc tại UBND cấp xã:
– Nếu không tự hòa giải được, các bên phải gửi đơn đến UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất để hòa giải.
– Nếu không tiến hành hòa giải tại UBND cấp xã, các bên không được khởi kiện hoặc gửi đơn đề nghị UBND cấp huyện, tỉnh giải quyết.
Lưu ý:
Ở địa bàn không có đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc UBND cấp huyện, việc hòa giải tại UBND xã không bắt buộc.
2. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai:
Căn cứ: Điều 137 Luật Đất đai 2024 Điều 236 Luật Đất đai 2024
– Sau khi hòa giải không thành tại UBND cấp xã, thẩm quyền giải quyết tranh chấp lối đi chung phụ thuộc vào việc các bên có hoặc không có giấy tờ về quyền sử dụng đất:
(a) Trường hợp có giấy tờ về quyền sử dụng đất:
Nếu một hoặc các bên có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, công trình xây dựng, hoặc các giấy tờ liên quan, hoặc tranh chấp liên quan đến tài sản gắn liền với đất, thì giải quyết tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo pháp luật tố tụng dân sự.
(b) Trường hợp không có giấy tờ về quyền sử dụng đất:
Các bên có thể chọn:
– Nộp đơn yêu cầu giải quyết tại UBND cấp huyện (nếu tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân). Nếu không đồng ý với quyết định, có thể khiếu nại lên Chủ tịch UBND cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại Tòa án theo pháp luật tố tụng hành chính.
– Khởi kiện trực tiếp tại Tòa án nơi có đất tranh chấp theo pháp luật tố tụng dân sự.
(c) Điều kiện khởi kiện tranh chấp lối đi chung (không có giấy tờ):
– Người khởi kiện có quyền khởi kiện.
– Tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo loại việc.
– Tranh chấp chưa được giải quyết.
– Tranh chấp đã được hòa giải tại UBND cấp xã.
Kết luận:
Quy định về lối đi chung trong Luật Đất đai 2025 tạo cơ sở pháp lý minh bạch, giúp giảm thiểu tranh chấp và bảo vệ quyền lợi của người sử dụng đất. Việc nắm rõ các quy định này là cần thiết để đảm bảo thực thi hiệu quả.
Trên đây là nội dung tư vấn về Quy định về lối đi chung năm 2025 theo Luật Đất đai. Nếu bạn còn thắc mắc liên quan đến vấn đề này, hãy liên hệ với Luật Kỳ Vọng Việt để được tư vấn, hỗ trợ một cách chính xác nhất.
Trân trọng cảm ơn!
Zalo: 090.225.5492
Xem thêm:
- Điều kiện và trình tự, thủ tục đầu tư theo hình thức BCC
- Nộp kèm DOA cùng Hợp đồng BCC khi đăng ký đầu tư
- Chấm dứt hợp đồng lao động do tái cơ cấu, kinh tế
- Rủi ro pháp lý và biện pháp giảm tranh chấp khi chấm dứt Hợp đồng lao động
