Trong bối cảnh các hình thức huy động vốn dân gian như “họ, hụi, biêu, phường” vẫn đang phổ biến tại nhiều địa phương, việc tổ chức và tham gia dây họ cần được đặt dưới sự quản lý chặt chẽ nhằm hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi cho các bên liên quan. Để làm được điều đó, người tham gia cần nắm rõ các quy định pháp luật hiện hành liên quan đến việc lập sổ họ, giao nhận tiền, nghĩa vụ thông báo với chính quyền, cũng như chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm.
Trong phạm vi bài viết dưới đây, Luật Kỳ Vọng Việt sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về Pháp luật về tổ chức và xử lý vi phạm trong hoạt động chơi họ. Kính mời các bạn cùng theo dõi!
1. Khi tổ chức họ phải lập và giữ sổ họ như thế nào?
✅ Người lập và giữ sổ họ:
- Chủ họ (đầu thảo) phải lập và giữ sổ họ, trừ trường hợp có thỏa thuận về việc một thành viên lập và giữ sổ họ.
- Nếu không có chủ họ → các thành viên thỏa thuận cử người lập và giữ sổ.
📄 Nội dung sổ họ gồm:
- Họ tên, số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân hoặc số hộ chiếu; ngày, tháng, năm sinh; nơi cư trú của chủ họ (nơi chủ họ “đầu thảo” thường xuyên sinh sống hoặc nơi đang sinh sống nếu không xác định được nơi thường xuyên sinh sống);
- Số lượng thành viên, họ, tên, số chứng minh nhân dân hoặc số căn cước công dân hoặc số hộ chiếu, ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú của từng thành viên;
- Phần họ;
- Thời gian diễn ra dây họ, kỳ mở họ;
- Thể thức góp họ, lĩnh họ.
- Ngày góp phần họ, số tiền đã góp họ của từng thành viên;
- Ngày lĩnh họ, số tiền đã lĩnh họ của thành viên lĩnh họ;
- Chữ ký hoặc điểm chỉ của thành viên khi góp họ và lĩnh họ;
- Các nội dung khác liên quan đến hoạt động của dây họ.
2. Có cần giấy biên nhận khi giao nhận tiền họ?
📚 Căn cứ: Điều 13 Nghị định số 19/2019/NĐ-CP
✍️ Thành viên có quyền yêu cầu chủ họ (đầu thảo) hoặc người lập và giữ sổ hụi cấp giấy biên nhận khi:
- Góp họ;
- Lĩnh họ;
- Nhận/trả lãi;
- Thực hiện giao dịch khác liên quan đến họ.
3. Tổ chức họ có cần báo cho UBND?
📚 Căn cứ: Điều 14 Nghị định số 19/2019/NĐ-CP
✉️ Chủ họ (đầu thảo) phải thông báo bằng văn bản cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú về việc tổ chức dây họ khi thuộc một trong các trường hợp sau:
- Tổ chức dây họ có giá trị các phần họ tại một kỳ mở họ từ 100 triệu đồng trở lên;
- Tổ chức từ hai dây họ trở lên.
🔁 Trường hợp thông tin về dây hụi đã được thông báo cho Ủy ban nhân dân cấp xã mà có sự thay đổi thì chủ họ (đầu thảo) phải thông báo bổ sung bằng văn bản cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú về việc thay đổi đó.
❌ Chủ họ (đầu thảo) không thực hiện nghĩa vụ thông báo bằng văn bản cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú khi tổ chức dây họ có giá trị các phần họ tại một kỳ mở họ từ 100 triệu đồng trở lên hoặc tổ chức từ hai dây họ trở lên thì bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định pháp luật.
4. Hành vi vi phạm quy định về họ bị xử lý như thế nào?
📚 Căn cứ: Điều 16 Nghị định 144/2021/NĐ-CP
🔹 Phạt 2–5 triệu đồng cho các vi phạm thủ tục, giấy tờ, thông tin cơ bản:
- Không báo cho thành viên biết nơi cư trú mới khi có thay đổi.
- Không thông tin đầy đủ về số dây họ, số phần họ, kỳ mở họ hoặc số thành viên khi có người muốn tham gia.
- Không lập (hoặc lập thiếu nội dung bắt buộc) biên bản thỏa thuận về họ.
- Không mở sổ họ.
- Không giao phần họ cho thành viên đúng kỳ.
- Không cho xem/sao chụp sổ họ và thông tin liên quan khi được yêu cầu.
- Không cấp giấy biên nhận cho thành viên khi góp họ, nhận họ, nhận/ trả lãi hoặc giao dịch khác.
🔸 Phạt 5–10 triệu đồng cho các vi phạm về thông báo với chính quyền:
- Không thông báo bằng văn bản tới UBND xã nơi cư trú khi tổ chức họ mà giá trị mỗi phần họ ≥ 100 triệu đồng.
- Không thông báo bằng văn bản khi cùng lúc tổ chức từ hai dây họ trở lên.
🔺 Phạt 10–20 triệu đồng cho các hành vi lợi dụng họ để kinh doanh trái phép:
- Cho vay lãi nặng (lãi suất vượt mức quy định của Bộ luật Dân sự).
- Tổ chức họ nhằm huy động vốn trái pháp luật
5. Xử lý hành vi lừa đảo thông qua việc tổ chức dây họ để chiếm đoạt tài sản của người khác
📚 Căn cứ: Điều 174 Bộ luật hình sự 2015
⚠️ Cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù 06 tháng – 03 năm: Áp dụng khi chiếm đoạt tài sản trị giá từ 2 triệu đến dưới 50 triệu đồng, hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp:
- Đã từng bị xử phạt hành chính về chiếm đoạt tài sản mà tiếp tục vi phạm.
- Đã có án về các tội chiếm đoạt, lừa đảo, cưỡng đoạt, trộm cắp… chưa xóa án tích.
- Hành vi gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
- Tài sản chiếm đoạt là phương tiện mưu sinh chính của người bị hại.
⚠️ Phạt tù 02 – 07 năm: Khi có một trong các yếu tố tăng nặng:
- Có tổ chức hoặc tính chất chuyên nghiệp.
- Giá trị tài sản chiếm đoạt từ 50 triệu đến dưới 200 triệu đồng.
- Tái phạm nguy hiểm.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc danh nghĩa cơ quan, tổ chức.
- Dùng thủ đoạn xảo quyệt.
⚠️ Phạt tù 07 – 15 năm:
- Khi chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200 triệu đến dưới 500 triệu đồng, hoặc lợi dụng thiên tai, dịch bệnh để thực hiện.
⚠️ Phạt tù 12 – 20 năm hoặc tù chung thân:
- Khi chiếm đoạt tài sản trị giá 500 triệu đồng trở lên, hoặc lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
➕ Hình phạt bổ sung (áp dụng kèm theo hoặc thay thế):
- Phạt tiền 10 triệu – 100 triệu đồng;
- Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định 01 – 05 năm;
- Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
6. Cử lý hành vi lợi dụng tín nhiệm thông qua việc tổ chức dây họ để chiếm đoạt tài sản của người khác
📚 Căn cứ: Điều 175 Bộ luật hình sự 2015
⚠️ Cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù 06 tháng – 03 năm:
– Áp dụng khi chiếm đoạt tài sản của người khác:
- Trị giá từ 4 triệu đến dưới 50 triệu đồng; hoặc dưới 4 triệu đồng nhưng đã từng bị xử phạt hành chính hoặc có án lạm dụng tín nhiệm/chuyển hoá tài sản khác chưa xóa án tích; hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại.
– Hình thức vi phạm:
- Vay/mượn/thuê tài sản theo hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt, hoặc cố tình không trả mặc dù có điều kiện trả.
- Vay/mượn/thuê/nhận tài sản rồi sử dụng vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không còn khả năng trả.
⚠️ Phạt tù 02 – 07 năm:
- Có tổ chức hoặc tính chất chuyên nghiệp.
- Giá trị chiếm đoạt từ 50 triệu đến dưới 200 triệu đồng.
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc danh nghĩa cơ quan, tổ chức.
- Dùng thủ đoạn xảo quyệt.
- Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
- Tái phạm nguy hiểm.
⚠️ Phạt tù 05 – 12 năm: Khi chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200 triệu đến dưới 500 triệu đồng.
⚠️ Phạt tù 12 – 20 năm: Khi chiếm đoạt tài sản trị giá 500 triệu đồng trở lên.
➕ Hình phạt bổ sung (có thể áp dụng kèm hoặc thay thế):
- Phạt tiền 10 triệu – 100 triệu đồng.
- Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định 01 – 05 năm.
- Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Kết luận
Tổ chức và tham gia dây họ đòi hỏi sự minh bạch, tuân thủ quy định pháp luật để bảo vệ quyền lợi cho tất cả các bên. Việc hiểu rõ nghĩa vụ, quyền hạn và chế tài liên quan sẽ giúp hạn chế rủi ro và phòng tránh hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Trên đây là nội dung chi tiết về Pháp luật về tổ chức và xử lý vi phạm trong hoạt động chơi họ. Nếu bạn còn thắc mắc liên quan đến vấn đề này, hãy liên hệ với chúng tôi. Luật Kỳ Vọng Việt luôn sẵn sàng hỗ trợ một cách chính xác nhất.
Trân trọng cảm ơn!
Zalo: 090.225.5492
Xem thêm:
- Ly hôn đơn phương khi vợ hoặc chồng ngoại tình
- Khởi kiện để chia di sản thừa kế cho hộ gia đình
- Hiểu đúng về dây họ để tránh rủi ro pháp lý
- Quy định pháp luật về khu công nghiệp sinh thái
